که اغلب به رهیافت طلبی و جست وجوی یک آسیب عضوی جواب نمیدهد(ورهاک1، به نقل از نوروزی 1387،).
درد در علوم زيستي، پزشكي، رواني و اجتماعي يكي از مقولات بسيار چالش انگيز به شمار ميرود و مهم تر ازآن نحوه كنارآمدن با زندگي توام با درد است، همچنين چالشي براي تسكين و كاستن از اثرات مخرب آن بر زندگي فرد است. از نظر IASP 2 درد به معني يك تجربه حسي و عاطفي ناخوشايند همراه با يك آسيب بافتي فعال يا بالقوه است یا بدان صورت بیان می گردد. درد بر زندگي روزانه افراد اثرگذار است، پس شناخت، پيشگيري و درمان آن نيازمند مداخله در زندگي روزمره افراد مي باشد.
درمان دردهاي مزمن ازين لحاظ بايد مورد توجه قرار گيرند كه در بسياري از موارد علت آنها مي تواند روانشناختي و محيطي باشد و در اين بين شناخت علم پزشكي از اثر درد بر سلامت روان افراد به خصوص درد مزمن بسيار ناكافي وكم است، زيرا درد مزمن سرتاسر زندگي فرد را در برميگيرد و بر ابعاد گوناگون كيفيت زندگي فرد اثر ميگذارد . کیفیت زندگی مفهومی چند بعدی است که شامل سطح بهینه ای از احساس بهزیستی در زمینهای كاركردهاي جسماني، شناختي، رواني و اجتماعي میباشد.
1. Verhak
2. International Association of The Study of Pain
منظور از اين احساس بهزيستي نايل شدن به آهداف فردي است كه به وسيله ي شيوه هايي که في النفسه ارزشمند و توسط فرد برگزيده شده اند و موجب تسهيل در زندگي روزمره ميگردند.(كنتروساندرسون1،1999؛به نقل ويلهایت2،کلر3،هودز4،کادول5،2003).
به عنوان مثال درد مزمن باعث ايجاد مشكلات جسمي شده و ممكن است فرد بر اثر خود بيماري يا اثرات جانبي آن ازفعاليت هاي فيزيكي براي هميشه بازداشته مي شود و همچنين باعث اختلال درابعاد روان شناختي، كاهش فعاليتهاي بيمار و كيفيت زندگي در رابطه دردهاي حاد و مزمن پرداخته شود. بنابراين بايد به دنبال شناسايي عواملي باشيم كه دردها به خصوص دردهاي مزمن و حاد به وسيله آنها برروي كيفيت زندگي افراد تاثيرمي گذارند، که بتوانيم به حداقل رساندن اين عوامل، تاثير مخرب آنها را بر کاهش کیفیت زندگی افراد کاهش دهیم.
يكي از مفاهيم بسيار مهم در مجامع علمي امروز كه نقش بسيارمهمي در به حداقل رساندن تاثيرات مخرب درد و ساير عوامل تاثيرگذار بركيفيت زندگي دارد مفهوم تاب آوری است. مفهومي كه گرچه هنوز درمورد ماهيت آن توافق چنداني صورت نگرفته اما به دليل اينكه يكي ازشاخصه هاي سلامت رواني است اهميت خاصي دارد. مفهوم تاب آوری اشاره دارد به سازگاري موفق در مقابل مشكلات و فشارهاي رواني زندگي با وجود گرفتاريها و اتفاق هاي ناگهاني و ناگوار و برگشتن به شرایط عادی(گرمزی ومستان،1991).
در دو دهه ی گذشته تاب آوری در حوزه ی روانشناسی تحولی توجه روز افزون پیدا کرده است. مفهوم تاب آوری در برگيرنده ي دوعامل بسيارمهم است. عامل عملكردي و عامل پويشي، كه به عملكرد موثر در وظايف زندگي به وسيله ي يك تعامل پيچيده بين ريسكهاي گوناگون و عاملهاي محافظتي است.(کارولی6،رولمن7،2006).
1. Sanderson
5.Caldwell
2. Whilhite
6.Karoly
3. Keller
7.Ruehlman
4. Hodges
کانر1 دیویدسون2(2003(معتقد هستند که تاب آوری تنها پایداری در برابر آسیبها یا شرایط تهدید کننده نیست بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط است، آنها تاب آوری را توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی - روانی درشرایط خطر ناک میدانند. افرون بر این محققان بر این باورند که تاب آوری نوعی ترمیم خود با پی آمد های مبثت هیجانی، عاطفی و شناختی است (لوتار وهمکاران 2000). با اين كه تاب آوری بيشتر با مفهوم مقابله و كنارآمدن ارتباط و شباهت دارد. بیشتر باعث گسترش قابل ملاحظه اي در هدف هاي فردمي شود. تاب آوری نه تنهاعاملهاي محافظتي بالقوه مثل سعي در خودآگاهي درمقابل بيماريها و مشكلات را مشخص مي كند بلكه شامل ژنتيك، عصب شناسي، فاكتورهاي رشدي، ميان فردي، معنوي و ويژگيهاي شناختي غير وابسته فشاررواني را هم شامل ميشود(مثل هوش).(فريتاس3،دوني4،1998؛كورتيس5 و سيچتي 6،2003).:
امروزه تاب آوری به عنوان يك عامل تعديل كننده مهم در كاهش ناراحتي ها و فشارهاي روانی ناشي از دردها بخصوص درد مزمن مورد توجه است. در تحقیقی که (فرایبرگ7،همدا8،روزنوینگ9،مارتینسن10،2005)با هدف بررسی صحت پیش بینی مقیاس تاب آوری برای بزرگسالان RSA11 بر روی 42زن و 38 مبتلا به دردهای مزمن با میانگین سنی 25 انجام دادند. به نتایج زیر رسیدند:
1. عامل تاب آوری بیشتر بر فشارهای روانی ذهنی تاثیر دارد تا دردهای روانی
2. افراد دارای تاب اوری بالا بیشتر به خودشان در برابر ناملایمتیها و فشارهای روانی زندگی کمک میکنند.
3. تاب آوری میتواند به سازگاری موفقیت امیز با چالشها کمک کند
4. تاب آوری باعث تطابق بیشتر و افزایش حفاظت در برابر موقعیتهای فشارزا میشود.
1. Conner 7.
Freiberg 2.
Davidson 8.
Hjemda 3.
Freitas 9.
Rosenvinge 4.
Downey 10.
Martinussen 5.
Curtis 11.
Resilience Scale for Adult 6.
Cichetti
با توجه به مطالب و پژوهش های ذکر شده، سوال اصلی این پژوهش این است که آیا می توان کیفیت زندگی افراد مبتلا به دردهای مزمن را بر اساس میزان تاب آوری، مدت و شدت درد پیش بینی کرد ؟
سوالهای فرعی که این پژوهش به دنبال پاسخ به آنهاست شامل : آیا سلامت جسمانی مبتلایان به درد مزمن بر اساس میزان تاب آوری، شدت و مدت درد قابل پیش بینی است؟
آیا سلامت روانشناختی مبتلایان به درد مزمن بر اساس میزان تاب آوری، شدت و مدت درد قابل پیش بینی است ؟
آیا سلامت اجتماعی بر اساس مبتلایان به درد مزمن میزان تاب آوری، شدت و مدت درد قابل پیش بینی است ؟
آیا سلامت محیط بر اساس مبتلایان به درد مزمن میزان تاب آوری، شدت و مدت درد قابل پیش بینی است؟
