تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جوامع در قالب آموزش های فنی و حرفه ای از اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفت. در پی پیشرفت های علمی و صنعتی پس از جنگ جهانی دوم این آموزش ها به طور بی سابقه ای گسترش یافت.
بیان مساله
تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جوامع در قالب آموزش های فنی و حرفه ای از اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفت. در پی پیشرفت های علمی و صنعتی پس از جنگ جهانی دوم این آموزش ها به طور بی سابقه ای گسترش یافت. تا انجا که یونسکو یکی از شاخص های توسعه را وجود آموزش های فنی و حرفه ای در کشور ذکر کرد و به دنبال آن توسعه برنامه های آموزش فنی و حرفه ای، از اهداف، بیشتر کشورها قرار گرفت .به عبارت دیگر توسعه بخش های صنعت ، کشاورزی و خدمات در هر کشوری منوط به تربیت نیروی انسانی ماهر و کارآمد در زمینه های فنی و حرفه ای است. به همین دلیل آموزش های فنی و حرفه ای اهمیت فزاینده ای یافته است و طبیعتا جهت گیری نظام ها ی آموزشی خواهان توسعه به سمت این آموزش ها معطوف است ( نویدی ، 1382) .
عمومیت و گسترش مراکز آموزشی علی الخصوص توسعه ی مراکز آموزش های فنی و حرفه ای از جمله ویژگی های برجسته ی دنیای مدرن است و به تعبیری یکی از ویژگی های جهانی شدن.. آموزش هاي فني وحرفه اي نياز اصلي عصر ماست و بدون پرداختن به جنبه هاي مختلف آن، رشد و شكوفايي اقتصادي و صنعتي دور از دسترس خواهد بود. امروزه آموزش فنی وحرفه اي در جهان به صورت يك آموزش مادا م العمر و پيوسته مطرح است (صالحی ،1383) .
اهمیت و ضرورت توسعه آموزشهای فنی و حرفه ای به عنوان یکی از شاخه های توسعه و ابزارهای تحقق برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشور بر کسی پوشیده نیست. بررسی ها نشان می دهد که در حال حاضر درصد بالایی از جمعیت دنیا در این مراکز در حال آموزش هستند و هم چنین تقاضا و سطح پوشش این آموزش ها مخصوصا در ایران نیز چشمگیر می باشد.
تاملی در فرایند و وضعیت رشد و گسترش دوره های آموزش فنی و حرفه ای در ایران، خصوصا بعد از انقلاب اسلامی ایران (1357)، حاکی از اهمیت و ضرورت آن برای نظام اقتصادی و اجتماعی ایران دارد (ودادهیر، 1383) . آموزشهای فنی و حرفه ای به عنوان يكی از راهكارها و ابزارهای مهم در توانمندسازی ((سرمايه های انسانی)) ، يكی از اولويتهای راهبردی برای سرآمدی کشورمان است . طبق نظریه های اقتصادی ، سرمایه انسانی نقش مهمی در رشد اقتصادی دارد.سرمایه انسانی و برنامه های آموزشی توسعه منابع انسانی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کشور به شمار می روند ( صالحی عمران ، 1385) .
تعریف واژه ها و اصطلاحات
امکان سنجی تعریف مفهومی : امکان سنجی در واقع به معنای امکان تحقق پذیر بودن یک برنامه یا یک فعالیت در سطوح گوناگون است، مشروط بر این که شرایط و بستر سازی های اولیه و مقدماتی برای اجرای آن برنامه فراهم شده باشد ( ملکی، 1385 ) . تعریف عملیاتی : تعیین میزان امکان پذیری و اجرایی بودن پروژه مهارتهای محصول محور و ثمر بخشی آن می باشد که از طریق پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه بدست می آید.
روش شناسی
مساله تحقیق و پژوهش یکی از بنیادی ترین مسائل مربوط به جوامع بشری می باشد. بنحوی که تقریبا هیچ گونه نظام دهی و یا پیشرفت و توسعه فنی ، اقتصادی ، اجتماعی ، ساماندهی فعالیتهاو نظایر آن جز در سایه تحقیقات و مطالعات اساسی انجام شده امکان پذیر نیست. یکی از بخش های هر تحقیق بخش روش شناسی آن می باشد . دستیابی به هدفهای تحقیق یعنی ( نظریه سازی ) میسر نخواهد بود مگر زمانی که جستجوی شناخت با روش شناسی درست صورت پذیرد. روش شناسی را می توان از چند دیدگاه مطمح نظر قرار داد ( خاکی ، 1388 ) .
روش تحقیق
در هرفعالیت پژوهشی بعد از انتخاب و تعریف مسئله پژوهش، بایستی روش مناسب برای اجرای تحقیق در نظر گرفت . هدف از انتخاب روش تحقیق این است که محقق با استفاده از این تکنیک مناسب به صورت دقیق و سریع به پاسخ یا پرسش های تحقیق مورد نظر دست یابد . هرچند موضوع هرتحقیق ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد ولی همه آن ها بدون توجه به پدیده مورد بررسی دارای مراحل اجرایی یکسانی هستند که همان روش تحقیق است . روش شناسی تحقیق به مثابه دستورالعمل ارتباطی است که محققان از طریق آن با هم ارتباط برقرار می کنند و در واقع دستورالعملی برای ارتباط پژوهشگران است.
روش های جمع آوری اطلاعات
مرحله گرد آوری اطلاعات آغاز فرایندی است که طی آن محقق یافته های میدانی و کتابخانه ای را گردآوری می کند و به روش استقرایی به طبقه بندی و سپس تجزیه و تحلیل آن ها می پردازد و فرضیه های تدوین شده خود را مورد ارزیابی قرار می دهد و در نهایت حکم صادر میکند و پاسخ مساله خود را به اتکای آن ها می یابد ، بعبارتی محقق به اتکای اطلاعات گرد آوری شده واقعیت و حقیقت را آنطور که هست کشف می نماید. بنابراین ، اعتبار اطلاعات اهمیت بسیار زیادی دارد . زیرا اطلاعات غیر معتبر مانع از کشف حقیقت و واقعیت می گردد و مساله مورد نظر محقق به درستی معلوم نمی گردد ( حافظ نیا، 1377، 162) .
ابزار گرد آوری اطلاعات
یکی از مهم ترین روش های جمع آوری اطلاعات مصاحبه محسوب می شود که فرصت کافی برای جمع آوری مستقیم اطلاعات از افراد کلیدی را فراهم می آورد . از مصاحبه اغلب به عنوان بهترین منبع جمع آوری اطلاعات کیفی استفاده می گردد استفاده از این روش مستلزم مهارت های زیادی در برقراری ارتباط و برخورد با افراد مختلف است . در این باره پژوهشگر مصاحبه را به عنوان یکی از مهم ترین ارکان جمع آوری اطلاعات مورد توجه قرار داده است و از طریق مصاحبه با 15 مدیر اجرایی شاخص هایی را که از ادبیات و پیشینه تحقیق بدست آورده را از طریق مصاحبه به تایید رسانیده است . ( پیوست شماره 2 ) با توجه به اینکه این تحقیق توصیفی است و اطلاعات به روش میدانی جمع آوری شده است ، لذا برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شده است .
روش های تجزیه وتحلیل اطلاعات
محقق پس از آنکه روش تحقیق خود را مشخص کرد و با استفاده از ابزارهای مناسب داده های مورد نیاز را خود را جمع آوری کرد ، اکنون نوبت آن است که با بهره گیری از تکنیک های آماری مناسب که با روش تحقیق و نوع متغیرها ، سازگاری دارد ، داده های جمع آوری شده را که دسته بندی و تجزیه و تحلیل کرده اند در بوته آزمون قرار دهد و تکلیف آنها را مشخص نماید و سرانجام بتواند پاسخی برای پرسشی که تحقیق تلاشی سیستماتیک برای بدست آوردن آن بود ، بیابد(خاکی ، 1387 ، 303-304) .
منابع
آقایی ، مجید ؛ رضا قلی زاده ، مهدیه ؛ باقری ، فرید.( 1392) . بررسی تاثیر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در استانهای ایران . فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی ، شماره 67 ، صص 44-21.
agval, Phillips et al . (2011). The impact of health care consumer education on marketing strategies of health services organization , business horizons , no 51, pp 211 – 221.