از نظر تاریخی، علوم رفتاری و اجتماعی برای مطالعه انسان و رشد اجتماعی، يك رویکرد مشکل نگر را دنبال کرده‌اند. بالطبع این الگوی پژوهشی آسیب شناختی به مطالعه مشکلات، بیماری، ناسازگاری، عدم شایستگی، انحراف و غیره پرداخته است.
پیشینه داخلی و خارجی:
دارد
منابع فارسی:
دارد
منابع لاتین:
دارد
نوع فایل:
Word قابل ویرایش
تعداد صفحه:
56
از نظر تاریخی، علوم رفتاری و اجتماعی برای مطالعه انسان و رشد اجتماعی، يك رویکرد مشکل نگر را دنبال کرده‌اند. بالطبع این الگوی پژوهشی آسیب شناختی به مطالعه مشکلات، بیماری، ناسازگاری، عدم شایستگی، انحراف و غیره پرداخته است. همچنین این رویکرد بر شناسایی عوامل خطرزا تاکید داشته است، اما مشاهده کودکانی که در شرایط خطرزا رشد کرده‌اند و رفتار منحرف‌کننده و بیمار را نشان نداده‌اند، همچنین مطرح شدن مدل تبادلی اکولوژیک تحول انسان برمبنای درگیری فعال و پیشرو تطابق انسان با محیطش (برونفن برنر ، 1974) موجب تغییر علاقه‌مندی به انجام پژوهش در زمینه بررسی ویژگی‌ها، شرایط و موقعیت‌هایی گردید که به نظر می‌رسد پیامدهای منفی را تغییر داده و افراد را قادر می‌سازند تا فشار زاهای زندگی را در کنترل داشته باشند (گارمزی ، 1991). اهمیت این شاخه از پژوهش در این است که اگر منابع فردی و محیطی شایستگی اجتماعی و سلامت مشخص شوند، بهتر می‌توان مداخلاتی را ابداع کرد که برایجاد و ارتقاء ویژگی‌های فردی و محیطی رشد سالم متمرکز باشند.
تعریف تاب آوری
گستردگی مفهوم تاب آوری ارائه تعریفی روشن از آن را دشوار نموده است (گوردون و ساگزا ،1994 به نقل از کامپفر ،2002). چنان که اصطلاح تاب آوری به صورت‌های مختلف و متنوعی تعریف شده است، توانایی سازگاری موفقیت آمیز در مقابل محیط در حال تغییر (داروین ،1989،سیچتی و بکر ،2002) مقاومت و سرسختی در مقابل آسیب پذیری (کوباسا،مدی وزولا ،1983، فلورین، میگو لینسرویابمن ،1995،بروکز ،2004).
با وجود تعاریف متعدد در مورد تاب آوری، وجه اشتراک همه این توصیفات عبارت است از: توانایی بازگشت به حالت اولیه و سازگاری موفقیت‌آمیزعلی‌رغم استرس زیاد و شرایط ناگوار (گارمزی و ماستن،1991، والر ،2001). گارمزی و ماستن (1991) نیز تاب آوری را یک فرایند توانایی با پیامد سازگاری موفقیت آمیز علی رغم شرایط تهدید کننده تعریف نموده‌اند.
در مجموع تاب آوری مفهومی روان‌شناختی است که توضیح می‌دهد که چگونه افراد با موقعیت‌های غیرمنتظره کنار می آیند. تاب آوری به معنای سرسختی در مقابل استرس، توانایی برگشت به حالت عادی، زنده ماندن و تلاش کردن در شرایط ناگوار است (دوو ،2004).
انسان‌ها در مقابل شرایط نامساعد، خطرها و ناملایمات معمولاً احساس بی پناهی می‌کنند و با این حال در بسیاری مواقع سعی می‌کنند که در مقابل خطر و موقعیت‌های ناگوار تحمل نمایند؛ در چنین مواقع غالبا نتایج غیر منتظره ای به دست می‌آورند. توانایی اجرای این "جادوی رایج" (ماستن،2001) اغلب در حوزه علوم اجتماعی انعطاف‌پذیری یا " تاب آوری" نامیده می‌شود. تاب آوری در علوم اجتماعی به عنوان" فرایند کنش و واکنش در مقابل ناملایمات "تعریف می‌شود (فولکمن،1984).
کانر (2006) تاب آوری را به عنوان روشی برای اندازه‌گیری توانایی فرد در مقابله باعوامل استرس زا و عواملی که سلامت روان فرد را تهدید می‌کند، تعریف کرده است. تاب آوری نوعی مصون‌سازی در برابر مشکلات روانی _ اجتماعی بوده و کارکرد مثبت زندگی را افزایش می‌دهد. تاب آوری می‌تواند به وسیله فراهم نمودن افزایش مهارت اجتماعی تقویت گردد، مهارت‌هایی از قبیل برقراری ارتباط، مهارت‌های رهبری، حل مسئله، مدیریت منابع، توانایی رفع موانع، موفقیت وتوانایی برنامه‌ریزی (آنتونوسکی ، 1979، ورنر و اسمیت،1992، به نقل از بل ،2001).
برخی از پژوهشگران تاب آوری را به عنوان یک ویژگی مورد بررسی قرار داده‌اند، درحالی که برخی دیگر به آن به عنوان یک فرایند می‌نگرند (جکلون ،1997). لین کوانتی (1992) تاب آوری را به عنوان سازه‌ای، برای توصیف کیفیت در کودکانی در نظر می‌گیرد که علی‌رغم مواجهه با استرس و مشکلات در زندگی‌شان، تسلیم نشده و افت تحصیلی، سوء مصرف مواد، مشکلات روانی و بزه کاری نوجوانانه را که برای آن‌هاپیش‌بینی‌شده است را نشان نمی‌دهند. از نظر لین کوانتی، تاب آوری توانایی بهبود یافتن و حفظ رفتار سازگار پس از صدمه است.
