صادقی، احمدی، بهرامی، اعتمادی، و پور سید، (1392) پژوهشی با هدف بررسي تاثير آموزش به شيوه تحليل رفتار متقابل بر سبک هاي عشق ورزي زوجين شهر خرم آباد پرداختند.
پژوهش ها در زمینه اثر بخشی تحلیل رفتار متقابل صادقی، احمدی، بهرامی، اعتمادی، و پور سید، (1392) پژوهشی با هدف بررسي تاثير آموزش به شيوه تحليل رفتار متقابل بر سبک هاي عشق ورزي زوجين شهر خرم آباد پرداختند. پژوهش آنها نيمه تجربي از نوع پيش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماري اين پژوهش زوجين مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر خرم آباد در سال 89 - 1388 بودند. نمونه پژوهش 30 زوج (60 نفر) بودند که از بين افراد در دسترس انتخاب شده، به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و کنترل جايگزين شدند. زوجين گروه آزمايش، به مدت 8 جلسه تحت آموزش به شيوه تحليل رفتار متقابل قرار گرفتند. در پايان از هر دو گروه، پس آزمون به عمل آمد. ابزار اندازه گيري، پرسشنامه سبک هاي عشق ورزي «لي» بود. نتايج تحليل کواريانس نشان داد آموزش به شيوه تحليل رفتار متقابل بر سبک هاي عشق ورزي رمانتيک، دوستانه، واقع گرايانه، شهواني و فداکارانه تاثير دارد(05/ 0 p<) ولي بر سبک عشق ورزي بازيگرانه تاثير ندارد. (05/ 0 <p). بنابراين مي توان نتيجه گرفت که آموزش به شيوه تحليل رفتار متقابل توانسته است که سبک هاي عشق ورزي رمانتيک، دوستانه، واقع گرايانه، شهواني، و فداکارانه زوجين را بهبود بخشد.
سودانی، مومنی، محمدی، (1392) پژوهشی با هدف بررسي تاثير آموزش تحليل رفتار متقابل بر بهزيستي روان شناختي و خود شناسي زنان متاهل شهر تهران صورت دادند. طرح پژوهش آزمايشي با استفاده از طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش،کليه زنان متاهل شهر تهران بودند که طي سال 1391 براي دريافت خدمات مشاوره خانواده آموزش و پرورش مراجعه کردند. نمونه (30 نفر) از بين داوطلب هاي واجد شرايط به طور تصادفي ساده انتخاب شد و با استفاده از جايگزيني تصادفي در دو گروه آزمايش و کنترل گمارش شدند. جلسات آموزشي در طول 10 جلسه 2 ساعته برگزار شد و در خاتمه هر دو گروه مجددا مورد آزمون قرار گرفتند. به منظور جمع آوري داده ها از مقياس بهزيستي روانشناختي ريف و پرسشنامه خود شناسي استفاده شد. به منظور تحليل داده ها از روش هاي آمار توصيفي شامل ميانگين و انحراف استاندار و آمار استنباطي شامل تحليل واريانس چند متغيره و تحليل واريانس يک راهه استفاده شد. يافته هاي پژوهش نشان داد که آموزش تحليل رفتار متقابل هم در مرحله اصلي و هم در مرحله پيگيري بر بهزيستي روان شناختي زنان اثر دارد. با توجه به داده هاي پژوهش اين نتيجه حاصل شد که از آموزش تحليل رفتار متقابل مي توان براي افزايش بهزيستي روان شناختي و خود شناسي زنان بهره گرفت.
نصر اصفهانی، اعتمادی، و شفیع آبادی (1392) پژوهشی با هدف بررسی اثر بخشی آموزش معنا محور بر عملکرد خانواده زنان متاهل انجام داند. و نمونه ای به حجم 24 نفر را به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین کردند. متغیر وابسته در این پژوهش عملکرد کلی خانواده بود که با پرسشنامه سنجش خانواده ارزیابی گردید. متغیر مستقل نیز آموزش معنا محور بود که طی 10 جلسه به گروه آزمایش داده شد. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش نیز از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. پس از تعدیل نمره های پیش آزمون، اختلاف معناداری بین ازمودنی های دو گروه وجود داشت. نمرات میانگین تعدیل شده نشان داد که عملکرد کلی خانواده گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه پس از اجرای متغیر مستقل کاهش یافته است.
علامه، آقایی، آتش پور، مشتاقی، (1393) پژوهشی با هدف بررسي اثربخشي تحليل رفتار متقابل بر شادکامي مردان متاهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره و فرهنگسراهاي شهر اصفهان انجام دادند. طرح پژوهش حاضر از نوع نيمه تجربي به صورت طرح پيش آزمون ـ پس آزمون با دو گروه آزمايش و گروه کنترل بود. نمونه پژوهش از بين 114 متقاضي شرکت در آموزش گروهي به صورت تصادفي انتخاب و در سه گروه گمارده شدند: دو گروه آزمايشي شامل: گروه اول 15 نفر از مردان که به همراه همسر خود در آموزش گروهي شرکت کرده بودند و گروه دوم 15 نفر از مردان که بدون حضور همسر خود در آموزش گروهي شرکت کرده بودند و گروه کنترل شامل گروه مرداني که در فهرست انتظار قرار گرفتند. از همه افراد سياهه شادکامي آکسفورد (آرجيل، مارتين و کروسلند، 1989) گرفته شد. گروه هاي آزمايشي تحت 10 جلسه آموزش گروهي تحليل رفتار متقابل قرار گرفتند. نتايج با استفاده از آزمون تحليل کوواريانس چند متغيري و آزمون بونفروني تجزيه و تحليل شد و نشان داد که آموزش گروهي تحليل رفتار متقابل در افزايش شادکامي کلي گروه هاي آزمايش نسبت به گروه کنترل موثر بود (P<0.01)، و بين گروه آزمايش 1 و گروه آزمايش 2 در ميزان شادکامي تفاوت معناداري وجود ندارد. (P>0.05)نتيجه گيري: آموزش گروهي تحليل رفتار متقابل بخوبي موجب افزايش رضايت از زندگي، لذت، عزت نفس، آرامش، کنترل و کارآمدي مردان متاهل شرکت کننده در گروه هاي آزمايشي نسبت به گروه کنترل شد و افزايش شادکامي آن ها را دربرداشت.
سودانی، مهرابی زاده هنرمند و سلطانی، (1391) پژوهشی با هدف بررسی اثربخشی آموزش تحلیل رفتار متقابل بر افزایش عملکرد زوج های ناسازگار انجام دادند. برای این منظورنمونه ای به حجم 20 نفر زوج ناسازگار را در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین کردند. قبل از اجرای آموزش هر دو گروه توسط پرسشنامه عملکرد خانواده مورد ارزیابی قرار گرفتند. و گروه آزمایش تحت آموزش تحلیل رفتار متقابل طی 8 جلسه قرار گرفتند. اطلاعات توسط تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش تحلیل رفتار متقابل موجب افزایش عملکرد خانواده و حیطه های آن مانند حل مشکل، ارتباط، نقش ها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار و کارایی در مقایسه با گروه کنترل شد.
اکبری، خانجانی، پورشریفی، علیلو، و عظیمی، (1391) پژوهشی با هدف تعيين اثربخشي درمان تحليل رفتار متقابل بر حالات شخصيتي، عزت نفس و نشانگان باليني افراد دچار شکست عاطفي انجام دادند. بررسي به روش طرح نيمه آزمايشي تک موردي و از نوع خط پايه چندگانه انجام شد. بدين منظور پنج مراجع دختر به شيوه نمونه گيري هدفمند انتخاب شده و تحت درمان تحليل رفتار متقابل قرار گرفتند. مراجعين در مرحله پيش از درمان (خط پايه) و در طي جلسه هاي اول، هفتم، هشتم، و جلسه آخر (جلسه چهاردهم) و مراحل پيگيري سه ماهه و شش ماهه پرسشنامه هاي ضربه عشق، BDI-II، عزت نفس، GHQ-28، نوع عملکرد پس از شکست عاطفي، DASS-21، و PAC را تکميل کردند. همچنين در مرحله پيش از درمان، پرسشنامه ميلون-3 را براي شناسايي الگوهاي باليني شخصيت کامل کردند. براي تحليل داده ها از دو روش معناداري باليني و شاخص درصد بهبودي استفاده کردند. نتايج نشان داد که درمان تحليل رفتار متقابل بر حالات شخصيتي، عزت نفس و نشانگان باليني افراد دچار شکست عاطفي اثربخش بوده، و مراجع پس از پايان درمان از حالات شخصيتي «بالغ» و «والد حمايت کننده» خود بيشتر استفاده مي کرده است. درمان تحليل رفتار متقابل با توجه به فرآيند درماني- تکنيکي که دارد در بهبود علائم مرضي دانشجويان داراي شکست عاطفي از اثربخشي مناسبي دارد.
کاظمی و همکاران (1391) پژوهشی با هدف بررسي اثربخشي تحليل رفتار متقابل بر افزايش صميميت اجتماعي دختران فراري انجام دادند. در اين پژوهش از طرح خط پايه چندگانه با ورود پلکاني به درمان استفاده شد. به منظور اندازه گيري ميزان صميميت اجتماعي، آزمون صميميت اجتماعي ميلر به كار برده شد. آزمودني هاي پژوهش، 3 دختر فراري مرکز ارشاد شهر اصفهان بودند که به تصادف از ميان کساني انتخاب شدند که نمره صميميت اجتماعي پاييني داشتند. تحليل داده ها با استفاده از ترسيم نمودار روند و تعيين اندازه اثر با استفاده از تحليل درون موقعيتي، بين موقعيتي و موقعيت هاي مشابه انجام شد. نتايج تحليل درون موقعيتي و بين موقعيتي نمودار داده ها حاکي از تفاوت معنادار بين موقعيت مداخله و خط پايه هر سه آزمودني بود (100% PND براي آزمودني 3 و 75% براي آزمودني 1 و 2). همچنين در موقعيت پيگيري عملکرد هر 3 آزمودني حفظ شده بود. بنابراين، آموزش تحليل رفتار متقابل مي تواند با بهبود مهارت هاي ارتباطي، صميميت اجتماعي را افزايش دهد.
قنبری هاشم آبادی، مداح شورچه، وفایی جهان، و بلقان آبادی، (1391) پژوهشی با هدف بررسی اثر بخشی روان درمانی گروهی به شیوه شناختی و تحلیل تبادلی بر بهبود مهارت حل تعارض انجام دادند. در پژوهش از روش نیمه آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده کردند. 45 نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی که به کلنیک روان شناسی دانشگاه فردوسی مراجعه کرده بودند، با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و به شیوه تصادفی، در گروه کنترل (15 نفر) و گروه آزمایشی شناختی (15) نفر) جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه حل تعارض و روش های مداخله گروه درمانی شناختی و تحلیل تبادلی بود که به مدت 8 جلسه ی دو ساعته و به صورت هفته ای برگزار شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها در سطح توصیفی از آماره های میانگین و انحراف استاندارد و در سطح استنباطی از تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. نتایج آزمون توکی نشان داد که بین نمرات پس آزمون مهارت حل تعارض دو گروه درمان شناختی و تحلیل تبادلی تفاوت معناداری وجود ندارد. اما هر دو گروه درمان تفاوت معنی داری را با گروه کنترل نشان دادند. یافته های این مطالعه نشان داد که هر دو روش گروه درمانی شناختی رفتاری و تحلیل تبادلی مهارت حل تعارض را بهبود می بخشد.
فتوحی بناب، حسینی نسب و اشمی، (1390) پژوهشی با هدف تعيين اثربخشي زوج درمانگري شناختي - رفتاري، اسلامي و تحليل رفتار متقابل بر خودشناسي زوج هاي ناسازگار انجام دادند. طرح اين پژوهش از نوع نيمه تجربي با پيش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود. آزمودني هاي اين پژوهش شامل 90 زوج (180 نفر) به عنوان گروه آزمايشي و 30 زوج (60 نفر) به عنوان گروه کنترل بودند که به صورت تصادفي از ميان زوج هاي ناسازگار مراجعه کننده به دادگاه خانواده يا مراکز و کلينيک هاي مشاوره شهر تبريز انتخاب شدند. گروه آزمايشي به مدت 12-10 جلسه تحت زوج درماني شناختي - رفتاري، اسلامي و تحليل رفتار متقابل قرار گرفتند. نتايج پژوهش با استفاده از روش تحليل کوواريانس نشان داد که آموزش رويکردهاي زوج درماني شناختي - رفتاري، اسلامي و تحليل رفتار متقابل خودشناسي زوج هاي ناسازگار را افزايش مي دهند و در اين راستا زوج درمانگري اسلامي نسبت به زوج درمانگري شناختي - رفتاري و تحليل رفتار متقابل اثربخش تر است.
جوادی، حسینیان، و شفیع آبادی، (1388) پژوهشی به هدف اثربخشي آموزش تحليل ارتباط محاوره اي به مادران بر بهبود عملكرد خانواده آنان انجام دادند. جامعه آماري شامل كليه مادران دانش آموزان دختر دبيرستان هاي بزرگ دولتي منطقه دو شهر تهران بود كه از طريق ترکيبي از روش نمونه گيري تصادفي و خوشه اي 50 نفر (براي دو گروه 25 نفري آزمايش و گواه) انتخاب شده و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و کنترل قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در اين پژوهش، پرسشنامه سنجش خانواده (FAD)، مي باشد كه به صورت پيش آزمون و پس آزمون مورد استفاده قرار گرفت. جهت تحليل داده ها از آزمون تحليل کوواريانس به وسيله نرم افزار SPSS استفاده شد. يافته هاي پژوهش نشان دادند که اين روش بر بهبود عملكرد خانواده مادران موثر مي باشد. بدين معنا كه آموزش تحليل ارتباط محاوره اي، «نقش ها»، «حل مساله» و «ابراز عواطف» آنان را بهبود مي بخشد.
سلامت، زمانی و الهیاری، (1386) در پژوهش خود به منظور بررسی تاثیر آموزش تحلیل رفتار متقابل در رضایت زناشویی 24 زوج به شیوه ی تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایشی و کنترل، مورد کاربندی قرار گرفتند. مقایسه ی پیش تست و پس تست، نشان می دهد که این آموزش در رضایت زناشویی همسران، موثر است. نیری، لطفی و نوریان (2014) پژوهشی با هدف بررسی اثر بخشی آموزش گروهی از تحلیل رفتار متقابل بر صمیمیت زوجین انجام دادند. روش پژوهش از نوع شبه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل طراحی شده بود. نمونه پژوهش شامل 30 نفر که پاسخ مثبت به دعوت همکاری محققان نشان داده است و از پایین ترین نمره در مقیاس صمیمیت مورد کسب کردند. سپس به طور تصادفی در دو گروه کنترل (15 نفر) گروه آزمایش (15 نفر) واقع شده است. گروه تجربی هشت جلسه آموزش 90 دقیقه آموزش تحلیل رفتار متقابل دریافت کرده اند. پس از آن پس آزمون از هر دو گروه گرفته شد و پس از 3 ماه یک آزمون پیگیری نیز گرفته شده است. نتایج تجزیه و تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش تحلیل رفتار متقابل بر صمیمین زوجین موثر است و این نتایج نیز به مدت 3 ماه با ثبات بوده است.
کیوسیور ، (2013) پژوهشی با هدف بررسی اثر بخشی تحلیل رفتار متقابل بر کیفیت و توانایی روانشناسان آینده انجام داد. برای همین منظور 23 دانشجوی رشته روانشناسی به عنوان نمونه انتخاب شدند. و تحت 12 جلسه آموزش تحلیل رفتار متقابل قرار گرفتند و آزمودنی های پژوهش توسط پرسشنامه روانی کالیفرنیا مورد ارزیابی قرار گرفتند و از آنها پیش آزمون و پس آزمون گرفته شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش تحلیل رفتار متقابل بر خود پذیری و خلاقیت دانشجویان رشته روان شناسی موثر است.
شیخ مونسی، ضرغامی، تایگاری و خلیلیان (2013) پژوهشی با هدف اثر بخشی آموشش تحلیل تبادلی بر رضایت از بیماران انجام دادند. برای این منظور 25 پرستار (20 زن، و 5 مرد) با ستبقه کاری 3 تا 20 سال را به صورت تصادفی در دو گروه قرار دادند. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش تحلیل متقابل بر رضایت از بیماران موثر است.
قنبری هاشم آبادی، بلقان عبدی، وفایی جهان، و مداح شورچه (2011) پژوهشی با هدف بررسی مقایسه اثر بخشی تحلیل تبادلی، وجودی، گروه درمانی شناختی و یکپارچه بر بهبود مهارت های حل مساله انجام دادند. برای این منظور تعداد 65 نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد را به صورت تصادفی در 5 گروه (هر گروه 13 نفر) جایگزین کردند. نتایج تجزیه و تحلیل کوواریانس نشان داد که پس از تعدیل نمرات پزمون تفاوت معناداری بین گروهها وجود داشت. نتایج نشان داد که درمان گروهیشناختی و یکپارچه در بهبود مهارت های حل مساله موثرتر بودند. بنابراین آنها به این نتیجه رسیدند که تجزیه و تحلیل تبادلی، وجودی، درمان گروهی شناختی و یکپارچه در بهبود مهارت های حل مساله موثر بودند.
صادقی و همکاران (2011) پژوهشی با هدف اثر بخشی آموزش تحلیل تبادلی بر الگوهای ارتباطی زوجین انجام دادند. برای این منظور نمونه ای به تعداد 30 زوج (60 نفر) از زوجین شهر خرم آباد انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار دادند. قبل از اجرای پژوهش هر دو گروه توسط پرسشنامه الگوهای ارتباطی مورد ارزیابی قرار گرفتند. و گروه آزمایش تحت 8 جلسه آزمون تحلیل رفتار متقابل قرار گرفتند. و بعد از اتمام آموزش از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش تحلیل رفتار متقابل بر الگوهای ارتباطی زوجین موثر می باشد.
محمدی، اسماعیلی و نیک (2010) پژوهشی با هدف اثر بخشی تحلیل رفتار متقابل بر مهارت های ارتباطی دانشجویان انجام دادند. روش پژوهش از نوع طرح پیش آزمون و پس از آزمون با گروه کنترل بود. 30 نفر از دانشجویان دانشگاه طباطبایی انتخاب شدند و در 2 گروه، 15 نفر به عنوان گروه آزمایش و 15 نفر به عنوان گروه شاهد به صورت تصادفی جایگزین شدند. و هر دو گروه به وسیله پرسشنامه مهارت های ارتباطی مورد ارزیابی قرار گرفتند. و گروه آزمایش تحت آموزش تحلیل تبادلی قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که آزموش تحلیل تبادلی به صورت گروهی موجب افزایش مهارت های ارتباطی دانشجویان می شود.
