قابل استفاده در: مقاله نویسی و انجام پژوهش های علمی
منابع فارسی: دارد
منابع لاتین: دارد
پیشینه داخلی جدید: دارد
پیشینه خارجی جدید: دارد
نوع فایل: Word قابل ویرایش
تعداد صفحه: 53 صفحه
بعد از پرداخت حق اشتراک فایل شماره 212 را دانلود کنید.

مهو و تیبو (2003) طی پژوهشی، براساس الگوی الیس رفتار اطلاع یابی دانشمندان علوم اجتماعی در وب را مدل‏سازی کردند. دراین پژوهش، الگوی الیس تأیید شد و علاوه بر ویژگی‏های مطرح در این الگو، سه ویژگی دیگر به ویژگی‏های فرایند اطلاع یابی اضافه گردید که عبارتند از: دسترسی ، شبکه سازی و مدیریت اطلاعات. هرچند همه این ویژگی‏های جدید، فعالیت‏های جستجو و گردآوری اطلاعات نیستند، اما وظایفی هستند که نقش چشمگیری در افزایش بازیابی اطلاعات و تسهیل پژوهش‏ها دارند.

مشکلات دسترسی به اطلاعات مورد نیاز، مانع استفاده از آن است. عدم دسترسی می تواند ناشی از نبود منابع در محل استفاده و یا ناشی از محدودیت‏های اعمال شده از سوی دولت‏ها در استفاده از برخی اطلاعات باشد. آنها معتقدند رفتارهای مربوط به دسترسی به اطلاعات مورد نیاز که در مراحل «آغاز»، «پیوندیابی»، «مرور»، «نظارت» و «شبکه سازی» ظاهرمی گردند، از عمده ترین فعالیت‏های اطلاع یابی است که باید به عنوان یک مقوله مجزا به الگوی الیس اضافه گردد.

چون فعالیت‏های جستجو یعنی (آغاز، پیوندیابی، مرور، نظارت، تمایز، استخراج و شبکه سازی) الزاماً با منابع اولیه یا مستقیم شروع نمی شوند. مدیریت اطلاعات نیز دیگر فعالیت اطلاع یابی است که در الگوی الیس رده ای برای آن درنظر گرفته نشده است. درعین حال، اهمیت و تأثیرش بر دسترسی، و بر رفتار اطلاع یابی در چندین پژوهش بررسی شده است. منظور از مدیریت در اینجا بایگانی، آرشیو و سازماندهی اطلاعات جمع آوری شده و استفاده شده است.

هرچند این فعالیت‏ها نقطه مقابل فعالیت‏های جستجو و گردآوری اطلاعات است، اما نقش مهمی در افزایش بازیابی اطلاعات دارد. فعالیت‏های شناسایی شده در این پژوهش نظیر الگوی الیس به طور کامل یا همواره پشت سرهم نیست. پژوهشگران براساس نیازهای آنی یا زنجیره ای شان، از مرحله ای به مرحله دیگر گذر می کنند. اما به طورکلی، فعالیت های اطلاع یابی دانشمندان علوم اجتماعی را می توان به چهار مرحله عمده ذیل تقسیم کرد:

1. مرحله جستجو: این مرحله را می توان به عنوان دوره ای در نظرگرفت که شناسایی مواد مرتبط یا بالقوه مرتبط در آن آغاز می شود و شامل فعالیت‏های گرد آوری اطلاعات با استفاده از ابزارهای متداول (فهرست‏های پیوسته و نمایه نامه ها و کلیدواژه ها)، گفتگو با افراد و نیز منابعی مانند ناشران، کتابفروشان و سازمان های دولتی است.

2. مرحله دسترسی: این مرحله را می توان به عنوان پلی بین مرحله جستجو و پردازش تعریف کرد، به‏‏ویژه وقتی منابع غیرمستقیم (مثل فهرست‏های پیوسته ، نمایه نامه ها، چکیده نامه ها و کتابشناسی ها) مورد استفاده قرارگیرند.

3. مرحله پردازش: وقتی است که ترکیب و تحلیل اطلاعات گردآوری شده صورت می گیرد. همچنین نگارش محصول نهایی، در مرحله پردازش شکل می گیرد.

4. مرحله خاتمه: پایان چرخه پژوهش یک طرح را نمایش می دهد. هرچند در این پژوهش این مرحله تشریح نشده، اما پایان طرح زمانی است که تمام سؤال‏های مصاحبه به سوی بحث کل چرخه پژوهش یعنی چگونگی و محل یافتن اطلاعات به هنگام نگارش کتاب یا مقاله ای برای مجله هدایت شود.

در مرحله جستجو، پژوهشگران ممکن است از فعالیت‏های جستجوی آغاز، پیوندیابی، مرور، نظارت، تمایز، استخراج و شبکه سازی استفاده کنند. در مرحله دسترسی، پژوهشگران با توجه به اینکه به مرحله پردازش بروند یا به مرحله جستجو بازگردند، در فعالیت‏های تصمیم گیری وارد می شوند. این تصمیم گیری براساس موفقیت یا عدم موفقیت در کسب مواد لازم و یا دسترسی به انواع منابع اطلاعاتی متنوع (موضوعات، مواد آرشیوی، اسناد دولتی) استوار است.

در مرحله پردازش، پژوهشگران ممکن است از فعالیت‏های پیوندیابی، استخراج، تمایزیابی، تأیید و مدیریت اطلاعات بهره گیرند. در این مرحله نیز، آنها وارد فعالیت‏های ترکیب و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده و نگارش محصول نهایی می شوند.

ادامه دارد ...