براساس دیدگاه گریفیتز جزء اصلی وابستگی، وابستگی رفتاری است که دارای اجزای زیر است: برجستگی: منظور از برجستگی این است که فعالیت معینی مهمترین فعالیت شخص شود و بر تفکر (اشتغال فکر یا تحریف شناختی) و رفتار او تسلط دارد
تعریف وابستگی
براساس دیدگاه گریفیتز جزء اصلی وابستگی، وابستگی رفتاری است که دارای اجزای زیر است: • برجستگی: منظور از برجستگی این است که فعالیت معینی مهمترین فعالیت شخص شود و بر تفکر (اشتغال فکر یا تحریف شناختی) و رفتار او تسلط دارد. • تغییر خلق: شامل تجربیاتی است که افراد در اثر مشغولیت به فعالیت معینی گزارش میکنند یعنی فرد در یک حالت آرام بخش یا تخدیر کننده قرار میگیرد. تحمل: این مورد شامل فرایندی است که در آن نیاز به فعالیت گسترده و روز افزونی برای رسیدن به همان اثرات قبلی است. مثلاً یک قمار باز ممکن است به طور روز افزونی میزان شرط بندی خود را افزایش دهد تا همان رضامندی را که در روزهای اول با شرط بندی کمتری به دست میآورد، حاصل نماید.
• نشانههای کناره گیری: اینها شامل حالتها یا اثرات فیزیکی ناخویشاندی از قبیل زودرنجی، حساسیت و... هستند که وقتی فعالیت خاصی ادامه نمییابد یا ناگهان کاهش مییابد در فرد دیده میشود. • تعارض: این حالت شامل به وجود آمدن تعارض بین معتاد و افرادی که با او سروکار دارند (تعارض بین شخصی) یا در درون خود فرد (تعارض درون فردی) است که در ارتباط با یک فعالیت معین وجود دارد. بازگشت (عود): شامل تمایل برای تکرار حالتهای قبلی فعالیت معین است که در موارد شدید سالها بعد از کنترل رفتار نیز دوباره عود میکند (ویکتور ، 2003).
وابستگی و رسانه
نظریه وابستگی توسط بال رو کیچ و دی فلور مطرح شد.آنها رویکرد سیستمی وسیعی را در پیش گرفتند که رابطه یکپارچه ای میان رسانه ها، مخاطبان و نظام اجتماعی بر قرار می کرد (لیتل جان، 1384). طبق این نظریه افراد وابستگی های متفاوتی به رسانه ها دارند و این وابستگی ها از شخصی به بخص دیگر، از گروهی به گروه دیگر و از فرهنگی به فرهنگ دیگر تفاوت دارد. به نظر این دو محقق در جامعه ی جدید شهری – صنعتی، مخاطبان وابستگی زیادی به اطلاعات قابل اطلاعات رسانه های جمعی دارند؛ زیرا زندگی در جامعه نیاز مند اطلاعات قابل اعتماد و به روز است. این نطریه بر روابط سه گانه میان رسانه، مخاطبان و جامعه تاکید دارد
محور اصلی این نظریه آن است که مخاطبان به منظور رفع نیاز و رسیدن به اهداف، به اطلاعات رسانه ها وابسته اند. یک فرد ممکن است با دو منبع گوناگون وابستگی رو برو شود. اولین منبع، تعداد و اهمیت کارکرد های اطلاعات است. رسانه برای مجموعه ای از کارکرد ها نظیر نظارت بر فعالیت های دولت و تفریح و سرگرمی به کار می روند. بعضی از این کارکرد ها برای هر گروه خاص از افراد مهم تر از سایرین است و هرقدر یک رسانه آن اطلاعات را بیشتر ارائه دهد، وابستگی آن گروه خاص به آن رسانه بیشتر می شود. دومین منبع، ثبات اجتماعی است. زمانی که تغییر در جامعه وجود دارد وابستگی مردم به رسانه ها برای اطلاعات افزایش می یابد. از سوی دیگر هنگامی که ثبات اجتماعی بالاست، نیاز به رسانه می تواند کم شود.
در هریک از سه واحد این نظریه (رسانه، مخاطب و جامعه) عواملی در افزایش یا کاهش وابستگی رسانه ها دخالت می کنند. الف) رسانه: نظام های رسانه ای از نظر تعداد و محوریت ارائه کارکرد های اطلاعاتی متفاوتند. مثلا آنها در جامعه جدیدی شهری – صنعتی چندین کارکرد دارند؛ کارکرد هایی مثل تهیا اطلاعات در باره دولت و سیاست برای مردم به شکلی که انجام انتخابات منصفانه مهیا شود، خدمت به عنوان رکن چهارم دولت، اعلام هشدار. عمومی در موارد بحرانی، تهیه اطلاعات مورد نیاز برای حفظ و چرخیدن نظام اطلاعاتی و عرضه حجم بزرگی از محتوای تفریحی و سرگرم کننده برای کمک به ایجاد آرامش و پر کردن اوقات فراغت مردم. هرچه رسانه ها در یک جامعه این کارکرد ها را بیشتر ارائه دهند، وابستگی به رسانه ها در آن جامعه بیشتر خواهد شد.
از نظر بال روی کیچ و دی فلور هرچه جوامع و فناوری رسانه پیچیده تر می شود، کارکرد های منحصر به فرد رسانه ها بیشتر و بیشتر می شوند. ب) مخاطب: درجه وابستگی به اطلاعات در میان مخاطبان تفاوت دارد. برخی افراد علاقه شدید به ورزش دارند، در حالی که گروه دیگری علاقه به اقتصاد دارند. بعضی به شدت در زمینه جامعه شهری فعالند و نیاز به اطلاعات در باره زندگی شهری و رویداد های محیطی دارند، در حالی که گروهی دروی گزیده اند و نیازی به دریافت اطلاعات در سطح محلی ندارند. برخی به این امر علاقه دارند که در رویداد های سیاسی مثل انتخابات و تظاهرات مشارکت فعال داشته باشند، در حالی که گروهی به مسائل عمومی هرگز علاقه پیدا نمیکنند. ج) جامعه: یکی از نیاز های مردم کاهش ابهام است. بال رو کیچ و دی فلور یادآوری می کنند که در یک جامعه پیچیده جدید موضوعات زیادی وجود دارند و مخاطب ممکن است راجع به آنها اطمینان نداشته باشد و موارد جدیدی نیز دائما اضافه می شوند. این ابهام تشویش آور است و در نتیجه آن ممکن است افراد به رسانه های جمعی روی آورند. این امر می تواند در تعریف و شکل دهی واقعیت قدرت زیادی به رسانه ها بدهد (خواجه ئیان و همکاران 1388).
بنابر این به طور خلاصه می توان گفت که مخاطبان به اندازه متفاوت تحت تاثیر رسانه ها قرار می گیرند و این میزان تاثیر با توجه به میزان وابستگی شان به رسانه مشخص می شود. مخاطبان برای اهداف و نیاز های خود از رسانه استفاده می کنند، اما در این فرایند ممکن است به آنها وابسته شوند. شکل 1 از الگوی زیر برای تبیین این فرایند استفاده کرده است: این الگو نشان می دهد که نهاد های اجتماعی و نظام های رسانه ای با مخاطبان تعامل برقرار می سازند تا نیاز ها، علایق و انگیزه های افراد را برانگیزانند. بر اساس نظریه وابستگی، افرادی که به بخش ویژه ای از رسانه ها وابسته می شوند به طور شناختی، موثر و رفتاری تحت تاثیر آن بخش قرار خواهند گرفت و در حقیقت هوش هیجانی آنها از طریق آن بخش از رسانه تاثیر می پذیرد
وابستگی زمانی گسترش می یابد که انواع مخصوصی از محتوای رسانه ها برای ارضای نیاز های مخصوصی به کار روند. افراد به طور مختلف نیاز هایشان را با رسانه ها رفع می کنند و هر فرد ممکن است در زمینه های مختلف از رسانه ها به طور متفاوتی استفاده کند. علاوه بر این، نیاز های فرد همیشه کاملا فردی نیست، بلکه ممکن است به وسیله فرهنگ یا شرایط اجتماعی گوناگون شکل گیرد. به عبارت دیگر، نیاز ها، انگیزه ها و استفاده های افراد از زسانه ها به عوامل خارجی مشروط است که ممکن است در اختیار افراد نباشند. این عوامل خارجی برای اینکه نشان دهند رسانه ها چگونه قابل استفاده هستند، در گسترش گزینه های غیر رسانه ای دیگر محدودیت و مانع ایجاد میکنند. برای مثال ؛ ممکن است فرد مسنی که رانندگی نمیکند و دوستان کمی دارد بیشتر از سایرین به تلوزیون وابسته شود. کلا هرچه رسانه سریع تر در دسترس باشد، سود دریافتی بیشتر خواهد بود و استفاده از رسانه هرچه از نظر اجتماعی و فرهنگی پذیرفته تر باشد، به احتمال بیشتری استفاده از آن رسانه مناسب تر جایگزین کارکردن محسوب خواهد شد. علاوه بر این، فرد هرچه جایگزین های بیشتری برای ارضای نیاز هایش داشته باشد به رسانه خاصی کمتر وابسته خواهد شد. تعداد گزینه های کارکردی به هر حال فقط موضوع انتخاب فرد یا حتی موضوع ویژگی های روانشناختی نیست، بلکه بوسیله عواملی نظیر در دسترس بودن رسانه های مخصوص نیز محدود می شود (همان). آنچه در این نظریه می بینیم وابستگی افراد به رسانه برای نیاز جستجوی اطلاعات است و در نتیجه همین جستجوی اطلاعات که در تئوری ادراک اجتماعی هم به آن اشاره شد، سبب وابستگی فرد به رسانه خاصی می شود و در نتیجه این وابستگی به رسانه قدرت تاثیر گذاری بزرگی میدهد که از طریق آن می تواند جنبه های مختلف هوش هیجانی مخاطب را افزایش دهد. در حقیقت ما در اینجا تلاقی دو نظریه وابستگی و نظریه ادراک اجتماعی را میبینیم که وابسته شدن فرد به رسانه خاص سبب تاثیر بر عامل ادراکی او و در نتیجه افزایش هوش هیجانی او توسط رسانه منتخب می شود.
شبکههای اجتماعی، به خصوص آنهایی که کاربردهای معمولی و غیرتجاری دارند، به خصوص آنهایی که کاربردهای معمولی و غیرتجاری دارند، مکانهایی در دنیای مجازیاند که مردم خود را خلاصهوار معرفی و امکان برقراری ارتباط بین خود و همفکرانشان را در زمینههای مختلف مورد علاقه فراهم میکنند. البته در بعضی از این موارد، مثل مایناسا، سمتوسوی اصلی این علایق (فضا) مشخص است. به نظر میرسد شبکههای اجتماعی هماکنون هم روزبهروز محبوبتر میشوند. با شبکههای اجتماعی، دیگر افراد برای پیداکردن همفکران خود در موارد گوناگون تنها نیستند؛ یک دوست آرژانتینی برای تحلیل بازیهای یوکاجونیورز، یک دوست سوئدی برای صحبت دربارهی فناوری اطلاعات، یک دوست فرانسوی برای صحبت دربارهی فیلمهای سینمای مستقل یا یک دوست مصری برای بحث دربارهی مسائل خاورمیانه. مسلماً در دنیای حقیقی هیچگاه افراد علاقهمند، موضوعات مورد علاقهی خود را به این گستردگی نمییافتند. به این دلیل و شاید دلایل مشابه این، سرویسهای شبکههای اجتماعی، به یکی از مهمترین ارکان اینترنت در دو سه سال اخیر تبدیل شدهاند. (یزدانپناه، 1389)
اعتیاد اینترنتی
اعتیاد به اینترنت یا وابستگی به اینترنت را می توان نوعی استفاده از اینترنت دانست که به ایجاد مشکلات روان شناختی، اجتماعی، تحصیلی و حرفه ای در زندگی افراد منجر می شود. تاریخچه ی ظهور این اعتیاد به عنوان یک اختلال جداگانه، اولین بار در سال 1995 توسط ایوان گلدبرگ مطرح شد و در سال 1996 توسط یانگ توسعه یافت. از آن پس مراکز درمانی در سراسر امریکا و حتی دادگاه و سیستم قانونی این کشور وابستگی به اینترنت را به عنوان یک اختلال روانی واقعی پذیرفت. وابستگی به اینترنت را اعتیاد مدرن نامگذاری کرده اند. در واقع وابستگی های دیگر است؛ اگر چه این نوع وابستگی مشکلات جسمی اعتیاد های شیمیایی راندارد، مشکلات اجتماعی ناشی از آن همانند اعتیاد های دیگر است(شایق 1387).
امروزه محیط های مجازی که با پیشرفت علوم رایان های گسترش پیدا کرده اند، زمینه جدیدی را برای رضایت بخشی مجازی بوجود آورده اند که بررسی عوامل موثر بر آنها و پیامد های ناشی از آنها اهمیت پیدا کرده است. جذابیت این گونه از محیط ها اگرچه مجازی اند ولی به تدریج قادرند جای عناصر واقعی در زندگی انسان را بگیرند. به طوری که فرد، بودن در این فضا ی مجازی را ارضا کننده تر از دنیای واقعی بداند (دوران 1381). اینترنت، فرهنگ رسانه ای جهانی یکپارچه است، که اشکال سنتی جامعه پذیری خانواده و مدرسه را به مبارزه خوانده و اغلب از آن سبقت گرفته است. دنیای اینترنت در عین حال که روابط کودکان و نوجوانان را در جهان مجازی افزایش می دهد، در مقابل از دامنه روابط آنان در جهان واقعی کاسته می شود. بر این اساس انگیزه ی کاری بهره وری و بازده کاری این افراد در نتیجه استفاده بیش از حد از اینترنت پایین می آید.
دنیای مجازی، چت روم ها و بازی های اینترنتی به راحتی جایگزین انگیزه ی ایجاد شبکه های ارتباط اجتماعی و گسترش و تعمیق روابط در این شبکه و یا انگیزه فعالیت در حوزه های دیگر همانند حوزه انگیزشی تحصیل، انگیزش برای اشتغال و همانند اینها می شود. در تحقیقات اخیر به تاثیر چشم گیر استفاده بیمار گونه از اینترنت بر تنش های اجتماعی، علمی و شغلی پرداخته شده است، افرادی همچون یونگ و سایر روان شناسان معتقدند که زیاده روی در استفاده از اینترنت می تواند برای سلامت فکری و فیزیکی فرد خطرناک باشد. همچنین در تحقیقات صورت گرفته از سوی شاتون (1991) کریفیتز (1997) یونگ (1998)، اعتیاد اینترنتی را نشان دادند و مشاهده کردند که کاربران کامپیوتر و وابسته با اینترنت به تدریج زمان کمتری را با افراد واقعی در مقایسه با زمان استفاده از کامپیوتر و رابطه روی خط می گذارانند. این مطالعات نشان می دهند کسانی که معتادان اینترنتی خوانده می شوند، به طور تقریبی حدود 40 الی 55 ساعت ساعت در هفته را به جستجوی روی خط اینترنت می گذرانند (کوپر و گرینفیلد 1999).
اعتیاد به اینترنت امروزه در کانون توجه است زیرا افرادی که دچار اعتیاد اینترنتی هستند روز به روز در حال افزایش اند و این امر باعث گردیده است که این افراد، خانواده ها و جامعه با معضلات مختلفی دست به گریبان شوند. اعتیاد به اینترنت تبعات و مشکلاتی از قبیل مشکلات تحصیلی و خانوادگی برای کاربران خود ایجاد می کند. ممکن است اعتیاد به اینترنت همانند سایر موارد اعتیاد آثار و علائم جسمانی به دنبال نداشته باشد اما هوارض اجتماعی که این معضل در پی دارد آن را در زمره ی دیگر موارد اعتیاد قرار می دهد (غفاری 1385). دسترسی به اینترنت پدیده ای رو به گسترش است و هر روز تعداد بیشتری از افراد در زمره ی استفاده کنندگان از اینترنت در همه جا حضور دارد؛ در خانه، مدرسه، ادارات و حتی در مراکز خرید در بین کاربران اینترنت جوانان و نوجوانان بیشترین استفاده از آن را دارند. نتایج تحقیقات انجام شده در ایالات متحده نشانگر آن است که استفاده از اینترنت در میان جوانان و نوجوانان بیش از گروه های دیگر است. (بولن و هری 2000).
هم زمان با دسترسی روز افزون و گسترده ی مردم به اینترنت شاعد نوعی وابستگی به آن در نوجوانان و جوانان هستیم. همانند تمامی انواع دیگر اعتیاد، اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی هم چون اضطراب، افسردگی، کج خلقی، بی قراری، تفکر های وسواسی، کناره گیری، اختلالات عاطفی و از هم گسیختگی روابط اجتماعی همراه است. از طرفی، در عین حال که روابط افراد (به ویژه نوجوانان و جوانان) در جهان مجازی افزایش می یابد، در مقابل از دامنه ی روابط واقعی آنان در جهان واقعی کاسته می شود و احتمال افت عملکرد آموزشی آنان نیز می رود (سامسون وکین 2005، به نقل از غفاری 1385).
کمیسیون سلامت اروپا(2001) معتقد است که سلامت در سطح فردی و جمعی علاوه بر آن که می تواند از مراقبت های بهداشتی تاثیر پذیرد، تحت تاثیر عوامل دیگری مانند آرایش ژنتیکی، شرایط اقتصادی – اجتماعی و رفتار های افراد قرار میگیرد. حجم مسائل رفتاری و روانی در کشور های در حال توسعه رو به افزایش است. یکی از این مسائل که در سال های اخیر با توجه به تغییرات سریع اجتماعی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل موجود در جامعه بویژه در میان نوجوانان و جوانان مورد توجه قرار گرفته، مسئله ی مربوط به استفاده ی نا صحیح و بیش از حد از اینترنت است.
استفاده ی نا صحیح و بیش از حد از اینترنت است.برای کاربر مشکلاتی به وجود آورد. چگونگی استفاده از اینترنت می تواند به ویژگی های عاطفی، شناختی و شخصیت فرد مرتبط باشد. مطالعات زیادی در حوزه ی اعتیاد به اینترنت در سایر کشور های جهان انجام گرفته و عوامل زیادی نیز در شکل گیری این اختلال شناسایی شده است اما برای برنامه ریزی مبتنی بر پژوهش علمی در هر جامعه ای توجه به تفاوت های فرهنگی و اجتماعی و مهم تر از همه تربیتی ضروری است لذا در این زمینه، نیاز به مطالعات داخلی احساس می شود تا بر اساس آن برنامه ریزی های تربیتی صورت پذیرد
اختلال اینترنتی با ویژگی های زیر تعیین می شود: - احساس هیجانی نا خوشایند مانند اضطراب، افسردگی و مانند آن، در زمانی که فرد در تماس با اینترنت نیست. - قابلیت تحمل و عادت کردن به آثار کار با اینترنت. - انکار رفتار های مشکل زا (کاپلان 2002)
نشانهها و علایم بالینی اعتیاد اینترنتی
اورزاک (2005) وابستگی به اینترنت را به عنوان یک مشکل روانشناختی دارای دو دسته علایم و نشانهها میداند. الف- نشانهها و علایم روانشناختی و ب- نشانهها و علایم جسمانی
نشانههای روانشناختی
نوعی احساس خوب بودن و رضامندی که به فرد هنگام استفاده از رایانه دست میدهد، ناتوانی در متوقف کردن فعالیت و صرف کردن وقت زیاد و بیشتر با رایانه، دوری از خانواده و دوستان، احساس تهی بودن، افسردگی، بدخلقی در مواردی که فرد از رایانه استفاده نمیکند، دروغ گفتن به کارفرما یا افراد خانواده در مورد فعالیتها، مشکل در مدرسه
نشانههای جسمانی
سندرم عصبی، خستگی، سردرد میگرنی، کمر درد، بینظمی در غذا خوردن و صرفنظر کردن از بعضی وعدههای غذایی، توجه نکردن به بهداشت شخصی، اختلال خواب و تغییر در الگوی خواب (آرتز و همکاران، 2002). دیویس (2001) وابستگی به اینترنت را با دو دسته از علایم و نشانهها مشخص میکند
نشانههای رفتاری
: مشکلات درسی، شغلی یا بین فردی، کنارهگیری و بیتوجهی و غفلت از دوستان، خانواده یا شغل یا مسئولیت شخصی، بیقراری روانی– حرکتی در زمان تلاش برای کاهش یا متوقف کردن استفاده از اینترنت، خستگی بیش از اندازه، تغییر سبک زندگی به منظور وقت بیشتر برای رفتن به اینترنت، کاهش عمومی و قابل ملاحظه فعالیت جسمانی، محرومیت و تغییر در الگوی خواب به منظور وقت بیشتر داشتن برای اینترنت، دروغگویی به خانواده، دوستان و درمانگر به منظور پنهان کردن مدت زمان بودن در اینترنت، ماندن در اینترنت بیش از آنچه که قصد داشته است و نشانههای ترک (مانند اشتغال فکری در رابطه با اینترنت در زمان قطع تماس).
نشانههای شناختی غیرسازشی
افکار وسواسی درباره اینترنت، کاهش فعالیتهای لذتبخش و سرگرمیهای قبلی برای رفتن به اینترنت، کنارهگیری از دوستان قدیمی واقعی و برگزیدن دوستان اینترنتی و احساس گناه، نشانههای دروغگویی "در اینترنت خودم هستم"، "در اینترنت احساس احترام بیشتری تا زندگی واقعی دارم"، نگرانی و اشتغال ذهنی در ناتوانی برای توقف استفاده از اینترنت و احساس این که اینترنت تنها دوست اوست. افراد وابسته به اینترنت ترجیح میدهند زمانی که رایانه در حال تبادل دادهها است به دستشویی روند، دائماً از درد مچ دست شکایت میکنند، در هنگام اتصال به اینترنت جلوی رایانه غذا میل میکنند، هرجا هستند سریع خود را به منزل میرسانند تا ایمیل خود را بررسی کنند، در محیطهای زندگی واقعی از اصطلاحات و نشانههای گفتگوی اینترنتی استفاده میکنند، تمام دوستان آنها دارای آدرس ایمیل هستند، با دوستان اینترنتی رابطه عاطفی برقرار میکنند و با آنها به گردش و تفریح میروند و پیامهای عاطفی رد و بدل میکنند. حداقل 10 آدرس اینترنتی را در ذهن دارند وبه سرعت میتوانند آنها را بیان کنند. ده اصطلاح گفتگوی اینترنتی را به خوبی میدانند و آن را در مکالمات روزمره به کار میبرند، اطرافیان آنها به رایانه حسودی میکنند و رایانه را رقیب خود میدانند و وقتی خود را معرفی مینمایند معمولاً آدرس ایمیل میدهند، ترجیح میدهند با دوستان و حتی همسرشان گفتگوی اینترنتی کنند تا با آنها به طور مستقیم صحبت کنند، وقتی رایانه را روشن میکنند از دیگران میخواهند که ساکت و خاموش باشند، وقتی اتصال به اینترنت را قطع میکنند احساس خالی بودن و خلأ میکنند درست مثل اینکه فردی زندگی عاشقانه خود را از دست داده است (دیویس، 2003).
فیس بوک چیست؟
فیس بوک یا شبکههای اجتماعی فضایی آنلاین هستند که بر ساخت و بازتاب روابط اجتماعی میان افراد تمرکز میکنند؛ افرادی که در این فضا به تبادل علایق و فعالیتهایشان میپردازند. شبکههای اجتماعی علاوه بر شکلدهی جدید به عرصه و فضای تعاملات رودرروی اجتماعی و کنشهای میانفردی، نقش مهمی هم در نحوه انجم تعاملات شغلی و تجاری ایفا میکنند. در بحث از آسیبشناسی شبکههای اجتماعی، نکتهی حائز اهمیت، ریسک بسیار بالای اینگونه شبکهها از لحاظ آسیبهای اجتماعی و فرهنگی میباشد. شبکههای مختلف اجتماعی با صدها میلیون کاربر در سالها اخیر توجه مهاجمان سایبری را نیز بیش از هر هدف دیگری به خود جلب کردهاند. کاربران ساعتها بسیاری را برای چتکردن با دوستانشان و چککردن صفحهی شخصی در شبکههای اجتماعی صرف میکنند. در واقع چککردن صفحه شخصی، مطالعهی به روزرسانیهای دوستان مختلف و نظردادن روی عکسها و فیلمهای دیگران، به عادتی ناخودآگاه تبدیل شده است که در کوتاهمدت تمرکز افراد بر امور جاری زندگی و با فعالیتها شغلی را تحت تأثیر خود قرار میدهد. در برخی مطالعات که هزینههای فیسبوک را بر اقتصاد مورد واکاوی قرار دادهاند نیز این هدررفت سرمایه خود را نمایانتر ساخته است. در عصر ترافیک و انواع آلودگیها محیطی و اخلاقی، وجود این نوع تکنولوژیها به انسان راحتطلب بهانه میدهد که دیگر به سمت صلهرحم در عالم فیزیکی و متن جامعه گام برندارد. روابط مجازی در شبکههای اجتماعی، به تدریج روابط رودرروی افراد را کمرنگ کرده و این امر به انزوای اجتماعی و در نهایت عدم جامعهپذیری صحیح در روند اجتماعیشدن افراد منجر خواهد شد. این محیط میتواند با ارائه امکانات جدیدتر رابطه بشر را روز به روز با دنیای خارج کمتر کند و نقش انسانیش را در جامعه کمتر و کمتر نماید. امروزه اعتیاد در استفاده از شبکههای اجتماعی اینترنتی به معضلی برای نهاد خانواده در سراسر جهان تبدیل شده است. گسترش روزافزون شبکههای اجتماعی در میان کاربران اینترنت، نیازمند بررسی رفتارهای فردی و اجتماعی انسانهاست.
نتیجه آنکه رشد روزافزون شبکههای اجتماعی در فضای مجازی باعث شده تا این شبکهها به وسیله ارتباطی ضروری تبدیل شوند و با توجه به تأثیر این شبکهها در فعالیتهای روزمره افراد گمان نمیرود که استفاده از آنها در آیندهای نزدیک کاهش یابد و این خود کاربران هستند که باید آگاهانه تصمیم بگیرند که به چه نحوی در مسیر صحیح و سالم و در جهت تعالی فهم و خرد جمعی از این شبکهها استفاده نمایند.
یکی از دلایلی که نسل کنونی به این نوع از روابط روی آورده این است که آنها میتوانند از این طریق در هرزمان و مکانی به ارتباط با دیگران بپردازند؛ زمان مسئلهای است که این روزها به معضلی بزرگ در جوامع پیشرفته تبدیل شده است و وجود امکانات تکنولوژیک برای برقراری ارتباط، به عنوان راه حلی مناسب، از سوی بشر انتخاب شده است.
فناوری اطلاعات و ارتباطات در دنیای امروز، نقش زیادی در تغییر روشها و سیستمهای ارتباطی و اطلاع رسانی افراد، سازمانها، و شرکتها ایفا میکند. از اواخر دههی شصت میلادی که پروژهی ARPA وزارت دفاع امریکا از حالت یک پروژهی نظامی و امنیتی خارج و به صورت یک ابزار اطلاع رسانی و ارتباطی در این کشور مطرح شد، و در پی اختراع پهنهی جهانی وب به دسته تیم برنرز ـ لی انگلیسی در اواخر قرن بیستم میلادی و توسعهی کسب و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات، زمینههای یک انقلاب بزرگ در عصری که مک لوهان از آن به عنوان دهکدهی جهانی نام برد، پدیدار شد
افرادی مانند آلوین تافلر، آینده پژوه امریکایی، انقلاب ارتباطات و اطلاعات را «گذر بشر از انقلاب کشاورزی و صنعتی سدههای قبل» میدانند و به نظر میرسد قرن بیست و یکم، قرنی باشد که پیشرفتهای بشر در این دو حوزه، موجی از تکاپو و تحرک را در جهت نزدیکی بهتر و بیشتر ملل با یکدیگر، ایجاد کند. موج سومی که تافلر از آن یاد میکرد، امروزه با تولد فناوریهای جدید، گسترش زیرساختهای اطلاع رسانی و ارتباطی،و از همه مهمتر، ارتقای ضریب نفوذ دسترسی به ظرفیتهای ارتباطی جدید میان ملل، محقق شده است. شبکهی اینترنت که روزگاری کمتر از بیست میلیون کاربر داشت و شمار معدودی از کشورهای جهان به آن دسترسی داشتند، امروزه با در اختیار داشتن بیش از دو میلیارد کاربر و بیش از صد میلیون پایگاه اینترنتی فعال، اثرگذارترین رسانهی جهان به شمار میرود. در مقایسه با رسانههای سنتی مانند رادیو، تلویزیون، و نشریات مکتوب، اینترنت از لحاظ چند رسانهای بودن و در دسترس بودن در همه جا، گوی رقابت را از رسانههای سنتی ربوده و روز به روز بر شمار مخاطبان آن افزوده میشود
انقلاب دیجیتال، فرصت های متنوعی را برای کسب و کار، آموزش، اطلاع رسانی و حتی کار آفرینی دیجیتالی فراهم کرده است و امروزه کمتر کسی را میتوان سراغ داشت که یک نشانی پست الکترونیک یا وبلاگ یا یک پروفایل در اینترنت نداشته باشد. برخی از کسب و کارهایی که در اینترنت راه اندازی شده است، از موفق ترین کسب و کارهای تاریخ بشر به شمار میآیند.
قرار گرفتن نام فعالان کسب و کارهای اینترنتی در فهرست باشگاه ثروتمندان فوربس، خود نشان دهندهی جایگاه ممتاز کسب و کار در فضای دیجیتال است. این فرصتی است که در اختیار شهروندان دهکدهی جهانی هزارهی سوم قرار گرفته است و باید بیش از پیش به آن توجه شود و بسترهای بسط و توسعهی ساختارهای آن در کشورهای در حال توسعه، مانند ایران،فراهم شود.
نشانههای فیس بوک بازان
-6 نشانههای فیس بوک بازان : نشانههای فیس بوک بازان را میتوان در این موارد نُه گانه مشاهده کرد: 1ـ روزی چند بار از طریق لپ تاپ خود به شبکه متصل و وارد آن میشوند. 2ـ روزی چند بار از طریق گوشی تلفن همراه خود وارد شبکه میشوند. 3ـ هر عکسی که میگیرند بیدرنگ در فیس بوک منتشر میکنند. 4ـ پی در پی عکس پروفایل خود را تغییر میدهند. 5ـ در این فکر هستند که تعداد دوستان خود را در شبکه، به اعداد سه رقمی به بالا برسانند. 6ـ میخواهند لحظه به لحظه رویدادهای روزانهی خود را به اطلاع جهان مجازی برسانند. 7ـ در طول روز، خسته، خواب آلود، گوشه گیر، و با افکاری پر از انرژی منفی دست به گریبان هستند. 8ـ به جای استفاده از واژههای معمول و مرسوم برای ابراز علاقه و دوست داشتن، از ادبیات «فیس بوکی» استفاده میکنند. 9ـ حتی در حالی که این کتاب را مطالعه میکنند، در فیس بوک چرخ میزنند