قابل استفاده در: مقاله نویسی و انجام پژوهش های علمی
منابع فارسی: دارد
منابع لاتین: دارد
پیشینه داخلی جدید: دارد
پیشینه خارجی جدید: دارد
نوع فایل: Word قابل ویرایش
تعداد صفحه: 55 صفحه
بعد از پرداخت حق اشتراک فایل شماره 232 را دانلود کنید.
مفهوم اخلاق راغب در کتاب مفردات می نویسد که دو کلمه خٌلقَ و خَلقَ به یک ریشه بازمی گردد. خَلق به معنای هیئت و شکل و صورتی است که انسان با چشم می بیند و خٌلق به معنی قوا و سجایا و صفات درونی است که با چشم و دل دیده می شود( آیت ا... مکارم شیرازی، 1380).
امام علی (ع) می فرماید : (( حسن الخلق للنفس و حسن الخلق للبدن)) خوش خلقی مربوط به روان انسان و خوش قیافگی مربوط به بدن است. گاهی فعلی از انسان سر می زند، شکل مستمر ندارد، ولی هنگامی که کار به طور مستمر از کسی سر می زند مانند امساک در بذل و بخشش و یا کمک دیگران، دلیل بر این است که یک رشته باطنی و درونی در اعماق جان و روح او دارد، آن ریشه را خلق و اخلاق می نامند.( همان،ص2).
ابن مسکویه در کتاب (( تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق)) می گوید : خلق همان حالت نفسانی است که انسان را به انجام کارهایی دعوت می کند، بی آنکه نیاز به تفکر و اندیشه داشته باشد. واژه اخلاق که از ماده خلق به مفهوم (( خوی)) گرفته شده است، معمولاً به (( ملکات مجموعه صفات پایدار)) با ساختار شخصیتی خاص که منشأ رفتارهای ویژه است گفته می شود( الجرجانی، علی بن محمد: التعریفات، تهران، انتشارات ناصرخسرو،ص45).
اخلاق را مجموعه صفات شخصیتی چه پایدار و ناپایدار که منجر به بروز رفتارهای مثبت و منی شود، اطلاق می کنند(مصالح، 1381). مرحوم فیض کاشانی در کتاب (( حقایق)) آورده است که می گوید: (( بدان که خوی عبارت است از هیئتی استوار است در نفس که به آسانی و بدون نیاز به فکر و اندیشه از آن صادر می شود(کاشانی،1385، ص 54).
با توجه به تعاریف فوق اخلاق را به دو بخش تقسیم می کنند: (( ملکاتی که سرچشمه پدید آمدن کار نیک و اخلاق خوب و ملکات فضیلت نامیده می شود و آن ها که منشأ اعمال بد است و به آن اخلاق بد و ملکات رذیله می گویند.))( مکارم شیرازی،1377).
علم اخلاق به مجموعه ای از قواعد و اصول، که آدمیان را در زندگی به کار می آید، دلالت دارد(مجتبوی،سید جلال الدین، 1369). ملأ احمد نراقی در کتاب معراج سعادت ،علم اخلاق را چنین تعریف می کند : (( علم اخلاق نیز شبیه طب است و علم اخلاق منقسم به دو قسمت می شود، یکی در کسب فضایل و دیگری در رفع رذایل و به جهت مشابهت، این علم را طب روحانی می گویند. همان گونه که گاهی جسم مریض است یا سالم، روح انسان نیز چنین است.
همان طور که بهداشت جسم انسان متوقف بر شناخت علائم سلامتی و مرض و راه های حفظ سلامتی و دفع امراض است بهداشت روح و روان انسان نیز محتاج شناخت بیماری-هاست. همچنین تشخیص نشانه های سلامتی در روح و روان روش های حفظ سلامت روحی،دانش خود را می طلبد، علمی که موضوع آن علم اخلاق است(نراقی،1369).
دلم اخلاق، عمل ازآن جهت که باارزشی دارد و کاشف از یک خصیصه خًلقی است، مورد برسی قرارمی گیرد . به عبارت دیگر، آداب در احکام در علم اخلاق از آن حیث که ارزش آخرین است، و نه از جهت حقوقی و تکلیفی، ارزیابی می شود، اگر عملی مستند به خلق وخوی انسان باشد یا در خلق وخوی وی اثرگذارد ، چنین عملی موضوع بحث علم اخلاق است. در علم اخلاق موضوع اصلی ، ارزش های والای اخلاقی و فضایل انسانی است(مهدوی کنی،1374،ص 16).
علم اخلاق حتی با برخی از علوم وجه اشتراک دارد . مثلاً در علم اخلاق به تناسب نیاز در مورد غرایز و کیفیت تأثیر و تأثر میان آن بحث های فراوانی وجود دارد . این بحث ها ازآن جهت که یک بحث روانی است به روانشناسی و طرح آن در علم اخلاق جنبه ارزشی غرایز مطرح است ، نه بعد عملی و فلسفی آن، هرچند علم و فلسفه می توانند در خدمت اخلاق و ارزش های اخلاقی قرار گیرد.
در زبان انگلیسی واژه اخلاق در قالب واژه های ((Moral)) و ((Ethics)) به معنای (( اخلاقی)) و ((علم اخلاق)) به کاررفته است .
که این واژه ها به معنای کیفیت شخصیتی همگون با استانداردهای رفتاری درست و خوب و نظامی از(( ایده های مربوط به رفتارهای درست و غلط)) و بالاخره (( عملکرد سنجیده و ارزشمند)) توصیف شده است. و واژه دوم به معنای(( مجموعه اصول مربوط به عملکرد درست (( یک نظریه یا یک نظام مربوط به ارزش های اخلاقی و بالاخره (( دانش مطالعه ماهیت عمومی امور اخلاقی)) مورداستفاده قرارگرفته اند(شاملی، 1380).
پس درنتیجه علم اخلاق عبارت است از : (( مطالعه ارزش ها در قلمرو و کردار انسانی و با مسائلی از این قبیل سروکار دارد: زندگی خوب برای همه انسان ها چیست؟ چه رفتاری شایسته ماست؟ علم اخلاق می-خواهد ارزش هایی(( درست)) به مثابه مبنایی برای اعمال ((درست)) فراهم کند.)) (بازرگان، چاپ اول1380).
و اخلاق را می توان چنین تعریف کرد : اخلاق علمی است که از ملکات و صفات خوب و بدریشه ها و آثار سخن می گوید.
برخی از محققین (( برسی رفتار و کردار آدمی در حوزه ارزش شناسی را اخلاق یا علم اخلاق می نامند. حکمای اسلامی عملی را که بر اساس خرد و اعمال آگاهانه انجام می گیرد و عمل مطلوب انسانی و شرط لازم بر عمل اخلاقی می دانند و باید که نیت و رضای الهی نیز در آن ملحوظ شود.))( تقی پورظهیر،1380).
ادامه دارد ...
